 |
Қиссаи он кас, ки дари ёре бикӯфт. Аз дарун гуфт: Кист он? Гуфт: Манам. Гуфт: Чун ту туӣ дар намегушоям, ҳеч касро аз ёрон намешиносам, ки ӯ «ман» бошад, бирав.Он яке омад дари ёре бизад,
Гуфт ёраш: «Кистӣ, эй мӯътамад?»
Гуфт: «Ман». Гуфташ: «Бирав, ҳангом нест,
Бар чунин хоне мақоми хом нест.
Хомро ҷуз оташи ҳаҷру фироқ
Кай пазад? Кай вораҳонад аз нифоқ?»
Рафт он мискину соле дар сафар,
Дар фироқи дӯст сӯзид аз шарар.
Пухта гашт он сӯхта, пас бозгашт,
Боз гирди хонаи ҳамбоз гашт.
Ҳалқа зад бар дар ба сад тарсу адаб,
То бинаҷҳад беадаб лафзе зи лаб.
Бонг зад ёраш, ки бар дар кист он?
Гуфт: «Бар дар ҳам туӣ, эй дилситон!»
Гуфт: «Акнун, чун манӣ, эй ман, даро,
Нест гунҷое ду манро дар саро».
Нест сӯзанро сари ришта ду то,
Чунки яктоӣ, дар ин сӯзан даро.
Риштаро бо сӯзан омад иртибот,
Нест дархур бо ҷамал самму-л-хиёт.
Кай шавад борик ҳастии ҷамал?
Ҷуз ба миқрози риёзоту амал.
Дасти Ҳақ бояд мар онро, эй фалон,
К-ӯ бувад бар ҳар муҳоле «кун факон».
Ҳар муҳол аз дасти ӯ мумкин шавад,
Ҳар ҳарун аз бими ӯ сокин шавад.
Акмаву абрас чӣ бошад? Мурда низ,
Зинда гардад аз фусуни он азиз.
В-он адам, к-аз мурда мурдатар бувад,
Дар кафи эҷоди ӯ музтар бувад.
«Кулла явмин ҳува фӣ шаънин» бихон,
Мар варо бекору бе феъле мадон.
Камтарин кореш ҳар рӯз аст он,
К-ӯ се лашкарро кунад ин сӯ равон:
Лашкаре з-аслоб сӯйи уммаҳот,
Баҳри он то дар раҳим рӯяд набот.
Лашкаре з-арҳом сӯйи хокдон,
То зи нарру мода пур гардад ҷаҳон.
Лашкаре аз хок, з-он сӯйи аҷал,
То бибинад ҳар касе ҳусни амал.
Ин сухан поён надорад, ҳин, битоз,
Сӯйи он ду ёри поки покбоз.
Гуфт ёраш, к-андаро, эй ҷумла ман,
Не мухолиф чун гулу хору чаман.
Ришта якто шуд, ғалат кам шав кунун,
Гар дуто бинӣ ҳуруфи «кофу нун».
«Кофу нун» ҳамчун каманд омад ҷазуб,
То кашонад мар адамро дар хутуб.
Пас ду то бояд каманд андар сувар,
Гарчи якто бошад он ду дар асар.
Гар ду по, гар чор по, раҳро бурад,
Ҳамчу миқрози дуто, якто бурад.
Он ду ҳамбозони гозурро бибин,
Ҳаст дар зоҳир хилофе з-ону з-ин:
Он яке карбосро дар об зад
В-он дигар ҳамбоз хушкаш мекунад.
Боз ӯ он хушкро тар мекунад,
Гӯиё з-истеза зид барметанад.
Лек ин ду зидди истезанамо
Якдилу яккор бошад дар ризо.
Ҳар набиву ҳар валиро маслакест,
Лек то Ҳақ мебурад, ҷумла якест.
Чунки ҷамъи мустамеъро хоб бурд,
Сангҳои осиёро об бурд.
Рафтани ин об фавқи осиёст,
Рафтанаш дар осиё баҳри шумост.
Чун шуморо ҳоҷати тоҳун намонд,
Обро дар ҷӯйи аслӣ бозронд.
Нотиқа сӯйи даҳон таълимрост
В-арна худ он нутқро ҷӯйе ҷудост.
Меравад бебонгу бе такрорҳо
Таҳтаҳа-л-анҳор то гулзорҳо.
Эй Худо, ҷонро ту бинмо он мақом,
К-андар ӯ беҳарф мерӯяд калом.
То ки созад ҷони пок аз сарқадам,
Сӯйи арсай дур паҳнои адам.
Арсае бас богушоду бофазо
В-ин хаёлу ҳаст ёбад з-ӯ наво.
Тангтар омад хаёлот аз адам,
З-он сабаб бошад хаёл асбоби ғам.
Боз ҳастӣ тангтар буд аз хаёл,
З-он шавад дар вай қамар ҳамчун ҳилол.
Боз ҳастии ҷаҳони ҳиссу ранг
Тангтар омад, ки зиндонест танг.
Иллати тангист таркибу адад,
Ҷониби таркиб ҳисҳо мекашад.
З-он суйи ҳис олами тавҳид дон,
Гар «яке» хоҳӣ, бад-он ҷониб бирон.
Амри «кун», як феъл буду «нуну коф»,
Дар сухан афтоду маънӣ буд соф.
Ин сухан поён надорад, бозгард,
То чӣ шуд аҳволи гург андар набард?
Саҳифаи 145/173
|
Дафтари якум
