 |
Таъзими соҳирон мар Мӯсоро алайҳиссалом, ки чӣ мефармоӣ: аввал ту андозӣ асо?Соҳирон дар аҳди Фиръавни лаин,
Чун миро карданд бо Мӯсо ба кин.
Лек Мӯсоро муқаддам доштанд,
Соҳирон ӯро мукаррам доштанд.
З-он ки гуфтандаш, ки фармон они туст,
Гар ҳамехоҳӣ, асо ту-фган нахуст.
Гуфт: «Не, аввал шумо эй соҳирон!
Афганед он макрҳоро дар миён».
Ин қадар таъзим диншонро харид,
К-аз миро он дасту поҳошон бурид.
Соҳирон чун ҳаққи ӯ бишнохтанд,
Дасту по дар ҷурми он дарбохтанд.
Луқмаву нукта-ст комилро ҳалол,
Ту найӣ комил! Махур, мебош лол.
Чун ту гӯшӣ, ӯ забон, не ҷинси ту,
Гӯшҳоро Ҳақ бифармуд, «анситу».
Кӯдак аввал чун бизояд ширнӯш,
Муддате хомуш бувад ӯ ҷумла гӯш.
Муддате мебоядаш лаб дӯхтан
Аз сухан, то ӯ сухан омӯхтан.
В-ар надорад гӯшу тӣ-тӣ мекунад,
Хештанро гунги гетӣ мекунад.
Карри аслӣ, к-иш набуд з-оғоз гӯш,
Лол бошад, кай кунад дар нутқ ҷӯш?
З-он ки аввал самъ бояд нутқро,
Сӯйи мантиқ аз раҳи самъ андаро.
«Удхулу-л-абёта мин абвобиҳо,
Ва-т-лубу-л-ағроза фӣ асбобиҳо».
Нутқ, к-он мавқуфи роҳи самъ нест,
Ҷуз ки нутқи холиқи бетамъ нест.
Мубдеъ аст ӯ, тобеъи устод не,
Муснади ҷумла, варо иснод не.
Боқиён, ҳам дар ҳираф, ҳам дар мақол
Тобеъи устоду мӯҳтоҷи мисол.
З-ин сухан гар нестӣ бегонае,
Далқу ашке гир дар вайронае.
З-он ки Одам з-он итоб аз ашк раст,
Ашки тар бошад дами тавбапараст.
Баҳри гиря омад Одам бар замин,
То бувад гирёну нолону ҳазин.
Одам аз фирдавсу аз болои ҳафт
Поймочон аз барои узр рафт.
Гар зи пушти Одамӣ в-аз сулби ӯ,
Дар талаб мебош ҳам дар тулби ӯ.
З-оташи дил в-оби дида нуқл соз,
Бӯстон аз абру хуршед аст боз.
Ту чӣ донӣ завқи оби дидагон,
Ошиқи нонӣ ту чун нодидагон.
Гар ту ин анбон зи нон холӣ кунӣ,
Пур зи гавҳарҳои иҷлолӣ кунӣ.
Тифли ҷон аз шири шайтон боз кун,
Баъд аз онаш бо малак анбоз кун.
То ту торику малулу тираӣ,
Дон, ки бо деви лаъин ҳамшираӣ.
Луқмае, ки нур афзуду камол,
Он бувад оварда аз касби ҳалол.
Равғане, к-ояд, чароғи мо кушад,
Об хонаш, чун чароғеро кушад.
Илму ҳикмат зояд аз луқмай ҳалол,
Ишқу риққат ояд аз луқмай ҳалол.
Чун зи луқма ту ҳасад биниву дом,
Ҷаҳлу ғафлат зояд, онро дон ҳаром.
Ҳеч гандум кориву ҷав бар диҳад?
Дидаӣ асбе, ки куррай хар диҳад?
Луқма тухм асту бараш андешаҳо,
Луқма баҳру гавҳараш андешаҳо.
Зояд аз луқмай ҳалол андар даҳон,
Майли хидмат, азми рафтан он ҷаҳон.
Саҳифаи 89/173
|
دفتریکوم
