 |
Шарҳи он кӯри дурбин ва он кари тезшунав ва он бараҳнаи дароздоман Кар амалро дон, ки марги мо шунид,
Марги худ нашниду нақли худ надид.
Ҳирс нобиност, бинад мӯ ба мӯ,
Айби халқону бигӯяд кӯ ба кӯ.
Айби худ як зарра чашми кӯри ӯ
Менабинад, гарчи ҳаст ӯ айбҷӯ.
Ур метарсад, ки домонаш буранд,
Домани марди бараҳна чун даранд?
Марди дунё муфлис асту тарснок,
Ҳеч ӯро нест аз дуздон-ш бок.
ӯ бараҳна омаду урён равад
В-аз ғами дуздаш ҷигархун мешавад.
Вақти маргаш, ки бувад сад навҳа беш,
Ханда ояд ҷон-шро з-ин тарси хеш.
Он замон донад ғанӣ, к-иш нест зар,
Ҳам закӣ донад, ки ӯ буд беҳунар.
Чун канори кӯдаке пур аз сафол,
К-ӯ бар он ларзон бувад чун рабби мол,
Гар ситонӣ порае, гирён шавад,
Пора гар бозаш диҳӣ, хандон шавад.
Чун набошад тифлро дониш дисор,
Гиряву хандаш надорад эътибор.
Мӯҳташам, чун ориятро милк дид,
Пас бар он моли дурӯғин метапид.
Хоб мебинад, ки ӯро ҳаст мол,
Тарсад аз дузде, ки бирбояд ҷувол.
Чун зи хобаш барҷаҳонад гӯшкаш,
Пас зи тарси хеш тасхур оядаш.
Ҳамчунон ларзонии ин олимон,
Ки бувадшон ақлу илми ин ҷаҳон.
Аз пайи ин оқилони зӯфунун
Гуфт Эзид дар нубӣ: «Ло яъламун».
Ҳар яке тарсон зи дуздии касе,
Хештанро илм пиндорад басе.
Гӯяд ӯ, ки рӯзгорам мебаранд,
Худ надорад рӯзгори судманд.
Гӯяд: «Аз корам бароварданд халқ»,
Ғарқи бекорист ҷонаш то ба ҳалқ.
Ур тарсон, ки манам доманкашон,
Чун раҳонам доман аз чанголашон?
Сад ҳазорон фазл донад аз улум,
Ҷони худро менадонад он залум.
Донад ӯ хосийяти ҳар ҷавҳаре,
Дар баёни ҷавҳари худ чун харе.
Ки ҳамедонам «яҷузу лояҷуз»,
Худ надонӣ ту яҷузӣ, ё аҷуз!
Ин раво в-он нораво, донӣ, валек
Ту раво ё норавоӣ? Бин ту нек.
Қимати ҳар кола медонӣ, ки чист,
Қимати худро надонӣ, аҳмақист.
Саъдҳову наҳсҳо донистаӣ,
Нангарӣ саъдӣ ту ё ношустаӣ?
Ҷони ҷумла илмҳо ин аст ин,
Ки бидонӣ ман киам дар явми дин?
Он усули дин бидонистӣ ту, лек
Бингар андар асли худ, гар ҳаст нек.
Аз усулайнат усули хеш беҳ,
Ки бидонӣ асли худ, эй марди меҳ!
Саҳифаи 120/229
|
Дафтари якум
