 |
Баёни он ки халқи дӯзах гуруснагонанд ва нолонанд ба Ҳақ, ки рӯзиҳои моро фарбеҳ гардон ва зуд зод ба мо расон, ки моро сабр намондИн сухан поён надорад, Мӯсиё,
Ҳин, раҳо кун он харонро дар гиё
То ҳама з-он хушалаф фарбеҳ шаванд,
Ҳин, ки гургонанд моро, хашмманд.
Нолаи гургони худро муқинем,
Ин харонро тӯъмаи эшон кунем.
Ин харонро кимиёи хушдамӣ
Аз лаби ту хост кардан одамӣ.
Ту басе кардӣ ба даъват лутфу ҷуд,
Он харонро толеъу рӯзӣ набуд.
Пас, фурӯ пӯшон лиҳофи неъмате,
То барадшон зуд хоби ғафлате.
То чу биҷҳанд аз чунин хоб ин рада,
Шамъ мурда бошаду соқӣ шуда.
Дошт туғёншон туро дар ҳайрате,
Пас бинӯшанд аз ҷазо ҳам ҳасрате.
То ки адли мо қадам берун ниҳад,
Дар ҷазо ҳар зиштро дархур диҳад.
К-он шаҳе, ки менадидандиш фош,
Буд бо эшон, ниҳон андар маош.
Чун хирад бо туст мушриф бар танат,
Гарчи з-ӯ қосир бувад ин диданат
Нест қосир дидани ӯ, эй фалон,
Аз сукуну ҷунбишат дар имтиҳон.
Чӣ аҷаб гар холиқи он ақл низ
Бо ту бошад, чун найӣ ту мустаҷиз?
Аз хирад ғофил шавад, бар бад танад,
Баъди он ақлаш маломат мекунад.
Ту шудӣ ғофил зи ақлат, ақл не,
К-аз ҳузурасташ маломат кардане.
Гар набудӣ ҳозиру ғофил будӣ,
Дар маломат кай туро силӣ задӣ?
В-ар аз ӯ ғофил набудӣ нафси ту,
Кай чунон кардӣ ҷунуну тафси ту?
Пас туву ақлат чу устурлоб буд,
З-ин бидонӣ қурби хуршеди вуҷуд.
Қурби бечун аст ақлатро ба ту,
Нест чаппу росту пас ё пеши рӯ.
Қурби бечун чун набошад шоҳро?
Ки наёбад баҳси ақл он роҳро.
Нест он ҷунбиш, ки дар исбаъ турост,
Пеши исбаъ ё пасаш ё чаппу рост.
Вақти хобу марг аз вай меравад,
Вақти бедорӣ қаринаш мешавад.
Аз чӣ раҳ меояд андар исбаъат?
К-исбаъат бе ӯ надорад манфаъат.
Нури чашму мардумак дар дидаат
Аз чӣ раҳ омад ба ғайри шаш ҷиҳат?
Олами халқ аст бо сӯю ҷиҳот,
Беҷиҳат дон олами амру сифот.
Беҷиҳат дон олами амр, эй санам,
Беҷиҳаттар бошад амри лоҷарам.
Беҷиҳат буд ақлу «аллому-л-баён»,
Ақлтар аз ақлу ҷонтар ҳам зи ҷон.
Бетааллуқ нест махлуқе бад-ӯ,
Он тааллуқ ҳаст бечун, эй аму!
З-он ки фаслу васл набвад дар равон,
Ғайри фаслу васл наншинад гумон.
Ғайри фазлу фасл пай бар аз далел,
Лек пай бурдан бинаншонад ғалил.
Пай-паёпай мебар ар дурӣ зи асл,
То раги мардит орад сӯйи васл.
Ин тааллуқро хирад чун раҳ барад?
Бастаи фасл асту асл аст ин хирад.
З-ин васийят кард моро Мустафо:
«Баҳс кам ҷӯед дар зоти Худо».
Он ки дар зоташ такаббур карданист,
Дар ҳақиқат он назар дар зот нест.
Ҳаст он пиндори ӯ зеро ба роҳ
Сад ҳазорон парда омад то Илоҳ.
Ҳар яке дар пардае мавсули хӯст,
Ваҳми ӯ он аст, к-он худ айни ҳӯст.
Пас паямбар дафъ кард ин ваҳм аз ӯ,
То набошад дар ғалат савдопаз ӯ.
В-он ки андар ваҳми ӯ тарки адаб
Беадабро сарнигунӣ дод раб.
Сарнигунӣ он бувад, к-ӯ сӯйи зер
Меравад пиндорад ӯ, к-ӯ ҳаст чир.
З-он ки ҳадди маст бошад инчунин,
К-ӯ надонад осмонро аз замин.
Дар аҷабҳояш ба фикр андарравед,
Аз азимӣ в-аз маҳобат гум шавед.
Чун зи сунъаш ришу сиблат гум кунад,
Ҳадди худ донад, зи сонеъ тан занад.
Ҷуз, ки «ло уҳсӣ» нагӯяд ӯ зи ҷон,
К-аз шумору ҳад бурун аст он баён.
Саҳифаи 137/140
|
Дафтари якум
