 |
Масали қонеъ шудани одамӣ ба дунё ва ҳирси ӯ дар талаби дунё ва ғафлати ӯ аз даъвати рӯҳониён, ки абнои ҷинси вайанд ва наъразанон, ки «ё лайта қавмӣ яъламун»Он саге дар кӯ гадои кӯр дид,
Ҳамла меоварду далқаш медарид.
Гуфтаем инро, вале бори дигар
Шуд мукаррар баҳри таъкиди хабар.
Кӯр гуфташ: «Охир он ёрони ту
Бар кӯҳанд ин дам шикорӣ, сайдҷӯ.
Қавми ту дар кӯҳ мегиранд гӯр,
Дар миёни кӯй мегирӣ ту кӯр?»
Тарки ин тазвир гӯ, шайхи нафур!
Оби шӯре, ҷамъ карда чанд кӯр.
К-ин муридони ману ман оби шӯр
Мехуранд аз манн, ҳамегарданд кӯр.
Оби худ ширин кун аз баҳри ладун,
Оби бадро доми ин кӯрон макун.
Хез, шерони Худо бин, гӯргир,
Ту чу саг чунӣ ба зарқи кӯргир?
Гӯр чӣ? Аз сайри ғайри дӯст дур,
Ҷумла шеру шергиру масти нур.
Дар назорай сайду сайёдии шаҳ,
Карда тарки сайду мурда дар валаҳ.
Ҳамчу мурғи мурдашон бигрифта ёр,
То кунад ӯ ҷинси эшонро шикор.
Мурғи мурда музтар андар васлу байн,
Хондаӣ «алқалбу байна исбаъайн?»
Мурғи мурдаро ҳар он кӣ шуд шикор,
Чун бибинад, шуд шикори шаҳрёр.
Ҳар кӣ ӯ з-ин мурғи мурда сар битофт,
Дасти он сайёдро ҳаргиз наёфт.
Гӯяд ӯ мангар ба мурдории ман,
Ишқи шаҳ бин дар нигаҳдории ман.
Ман на мурдорам, маро шаҳ куштааст,
Сурати ман шибҳи мурда гаштааст.
Ҷунбишам з-ин пеш буд аз болу пар,
Ҷунбишам акнун зи дасти додгар.
Ҷунбиши фоним берун шуд зи пӯст,
Ҷунбишам боқист акнун, чун аз ӯст.
Ҳар кӣ каж ҷунбад ба пеши ҷунбишам,
Гарчи Симурғ аст, зораш мекушам.
Ҳин, маро мурда мабин, гар зиндаӣ,
Дар кафи шоҳам нигар, гар бандаӣ.
Мурда зинда кард Исо-аз карам,
Ман ба каффи холиқи Исо дарам.
Кай бимонам мурда дар қабзай Худо?
Бар кафи Исо мадор ин ҳам раво.
Исиям, лекин ҳар он к-ӯ ёфт ҷон,
Аз дари ман ӯ бимонад ҷовидон.
Шуд зи Исо зинда, лекин боз мурд,
Шод он, к-ӯ ҷон бад-ин Исо супурд.
Ман асоам, дар кафи Мӯсои хеш,
Мӯсиям пинҳону ман пайдо ба пеш.
Бар мусулмонон пули дарё шавам,
Боз бар Фиръавн аждарҳо шавам.
Ин асоро, эй писар танҳо мабин,
Ки асо бе каффи Ҳақ набвад чунин.
Мавҷи тӯфон ҳам асо буд, к-ӯ зи дард,
Тантанай ҷодупарастонро бих(в)ард.
Гар асоҳои Худоро бишмарам,
Зарқи ин фиръавниёнро бардарам.
Лек з-ин ширингиёи заҳрманд
Тарк кун, то чанд рӯзе мечаранд.
Гар набошад ҷоҳи Фиръавну сарӣ,
Аз куҷо ёбад ҷаҳаннампарварӣ?
Фарбеҳаш кун, он гаҳаш куш, эй қасоб,
З-он ки бебарганд дар дӯзах килоб.
Гар набудӣ хасму душман дар ҷаҳон
Пас бимурдӣ хашм андар мардумон.
Дӯзах он хашм аст, хашме боядаш,
То зияд в-арна раҳиме бикшадаш.
Пас бимондӣ лутф беқаҳру бадӣ,
Пас камоли подшоҳӣ кай будӣ?
Ришханде кардаанд он мункирон
Бар масалҳову баёни зокирон.
Ту агар хоҳӣ, бикун ҳам ришханд,
Чанд хоҳӣ зист, эй мурдор! Чанд?
Шод бошед, эй муҳиббон дар ниёз,
Бар ҳамин дар, ки шавад имрӯз боз.
Ҳар ҳавиҷе бошадаш карде дигар
Дар миёни боғ, аз сиру кабар.
Ҳар яке бо ҷинси худ дар карди х(в)ад,
Аз барои пухтагӣ нам мехурад.
Ту ки кардӣ заъфаронӣ, заъфарон
Бошу омезиш макун бо дигарон.
Об мехӯр, заъфароно, то расӣ,
Заъфаронӣ андар он ҳалво расӣ.
Дар макун дар карди шалғам пӯзи хеш,
Ки нагардад бо ту ӯ ҳамтабъу хеш.
Ту ба карде, ӯ ба карде, муддаъа,
З-он ки арзуллоҳ омад восиъа.
Хоса он арзе, ки аз паҳноварӣ
Дар сафар гум мешавад деву парӣ.
Андар он баҳру биёбону ҷибол,
Мунқатеъ мегардад авҳому хаёл.
Ин биёбон дар биёбонҳои ӯ
Ҳамчу андар баҳри пур як тои мӯ.
Оби истода, ки сайр асташ ниҳон,
Тозатар, хуштар зи ҷӯҳои равон.
К-ӯ даруни хеш чун ҷону равон
Сайри пинҳон дораду пойи равон.
Мустамеъ хуфтаст, кӯтаҳ кун хитоб,
Эй хатиб! Ин нақш кам кун ту бар об.
Хез, Билқисо, ки бозорест тез,
З-ин хасисони касодафган гурез.
Хез, Билқисо, кунун бо ихтиёр,
Пеш аз он ки марг орад гиру дор,
Баъд аз он гӯшат кашад марг ончунон,
Ки чу дузд ойӣ ба шаҳна, ҷонканон.
З-ин харон то чанд бошӣ наълдузд?
Гар ҳамедуздӣ, биёву лаъл дузд.
Хоҳаронат ёфта мулки хулуд,
Ту гирифта мулкати кӯру кабуд.
Эй хунук онро, к-аз ин мулкат биҷаст,
Ки аҷал ин мулкро вайронгар аст.
Хез, Билқисо, биё, боре бибин,
Мулкати шоҳону султонони дин.
Шиста дар ботин миёни гулситон,
Зоҳир оҳоде миёни дӯстон.
Бӯстон бо ӯ равон, ҳар ҷо равад,
Лек он аз халқ пинҳон мешавад.
Меваҳо лобакунон, к-аз ман бичар,
Оби ҳайвон омада, к-аз ман бих(в)ар.
Тавф мекун бар фалак бе парру бол
Ҳамчу хуршеду чу бадру чун ҳилол.
Чун равон бошӣ, равону пой не!
Мехурӣ сад луту луқмахой не!
Не наҳанги ғам занад бар киштият,
Не падид ояд зи мурдан зиштият.
Ҳам ту шоҳу ҳам ту лашкар, ҳам ту тахт,
Ҳам ту некӯбахт бошӣ, ҳам ту бахт.
Гар ту некӯбахтиву султони зафт,
Бахт ғайри туст, рӯзе бахт рафт.
Ту бимондӣ чун гадоён бенаво,
Давлати худ ҳам ту бош, эй муҷтабо!
Чун ту бошӣ бахти худ, эй маънавӣ!
Пас ту ки бахтӣ, зи худ кай гум шавӣ?
Ту зи худ кай гум шавӣ, эй хушхисол,
Чунки айни ту туро шуд мулку мол.
Саҳифаи 44/140
|
Дафтари якум
