 |
Омӯхтани пешаи гӯрканӣ Қобил аз зоғ пеш аз он ки дар олам илми гӯрканӣ ва гӯр бувадКандани гӯре, ки камтар пеша буд,
Кай зи фикру ҳилаву андеша буд?
Гар будӣ ин фаҳм мар Қобилро,
Кай ниҳодӣ бар сар ӯ Ҳобилро?
Ки куҷо ғоиб кунам ин куштаро?
Ин ба хуну хок дароғуштаро?
Дид зоғе, зоғи мурда дар даҳон
Баргирифта тез меомад чунон.
Аз ҳаво зер омаду шуд ӯ ба фан
Аз пайи таълим ӯро гӯркан.
Пас ба чангол аз замин ангехт гард,
Зуд зоғи мурдаро дар гӯр кард.
Дафн кардаш, пас бипӯшидаш ба хок,
Зоғ аз илҳоми Ҳақ буд илмнок.
Гуфт Қобил: «Оҳ, шуҳ бар ақли ман,
Ки бувад зоғе зи ман афзун ба фан».
Ақли кулро гуфт: «мозоға-л-басар»,
Ақли ҷузвӣ мекунад ҳар сӯ назар.
Ақли «мозоғ» аст нури хосагон,
Ақли зоғ устоди гӯри мурдагон.
Ҷон, ки ӯ дунболаи зоғон парад,
Зоғ ӯро сӯйи гӯристон барад.
Ҳин, мадав андар пайи нафси чу зоғ,
К-ӯ ба гӯристон барад, на сӯйи боғ.
Гар равӣ, рав дар пайи анқои дил,
Сӯйи Қофу масҷиди Ақсои дил.
Навгиёҳе ҳар дам аз савдои ту
Медамад дар масҷиди Ақсои ту.
Ту сулаймонвор доди ӯ бидеҳ,
Пай бар аз вай, пойи рад бар вай манеҳ.
З-он ки ҳоли ин замини босабот
Бозгӯяд бо ту анвоъи набот.
Дар замин гар найшакар в-ар худ най аст,
Тарҷумони ҳар замин набти вай аст.
Пас замини дил, ки набташ фикр буд,
Фикрҳо асрори дилро вонамуд.
Гар суханкаш ёбам андар анҷуман,
Сад ҳазорон гул бирӯям чун чаман.
В-ар суханкуш ёбам, он дамзан бимурд,
Мегурезад нуктаҳо аз дил чу дузд.
Ҷунбиши ҳар кас ба сӯйи ҷозиб аст,
Ҷазби содиқ, на чу ҷазби козиб аст.
Меравӣ гаҳ гумраҳу гаҳ дар рашад,
Ришта пайдо неву он к-ит мекашад.
Уштури кӯрӣ, миҳори ту раҳин,
Ту кашиш мебин, миҳоратро мабин.
Гар шудӣ маҳсуси ҷаззобу миҳор,
Пас намондӣ ин ҷаҳон дорулғирор.
Габр дидӣ, к-ӯ пайи саг медавад,
Сухраи деви ситанба мешавад.
Дар пайи ӯ кай шудӣ монанди ҳез?
Пойи худро вокашидӣ габр низ.
Гов агар воқиф зи қассобон будӣ,
Кай пайи эшон бад-он дуккон шудӣ?
Ё бихӯрдӣ аз кафи эшон субӯс,
Ё бидодӣ ширашон аз чоплус.
В-ар бихӯрдӣ, кай алаф ҳазмаш шудӣ?
Гар зи мақсуди алаф воқиф будӣ.
Пас сутуни ин ҷаҳон худ ғафлат аст,
Чист давлат? К-ин даводав бо лат аст:
Аввалаш дав-дав, ба охир лат бих(в)ар,
Ҷуз дар ин вайрона набвад марги хар.
Ту ба ҷид коре, ки бигрифтӣ ба даст,
Айбаш ин дам бар ту пӯшида шудаст.
З-он ҳаметонӣ бидодан тан ба кор,
Ки бипӯшид аз ту айбаш кирдгор.
Ҳамчунин ҳар фикр, ки гармӣ дар он,
Айби он фикрат шудаст аз ту ниҳон.
Бар ту гар пайдо шудӣ з-ӯ айбу шайн,
З-ӯ рамидӣ ҷон-т буъду-л-машриқайн.
Ҳол, к-охир з-ӯ пушаймон мешавӣ,
Гар бувад ин ҳолат аввал, кай давӣ?
Пас бипӯшид аввал он бар ҷони мо,
То кунем он кор бар вифқи қазо.
Чун қазо овард ҳукми худ падид,
Чашм во шуд, то пушаймонӣ расид.
Ин пушаймонӣ ғизои дигар аст,
Ин пушаймонӣ биҳил, Ҳақро параст.
В-ар кунӣ одат, пушаймонх(в)ар шавӣ,
З-ин пушаймонӣ пушаймонтар шавӣ.
Ними умрат дар парешонӣ равад,
Ними дигар дар пушаймонӣ равад.
Тарки ин фикру парешонӣ бигӯ,
Ҳолу ёру кори некӯтар биҷӯ.
В-ар надорӣ кори некӯтар ба даст,
Пас пушаймонит бар фавти чӣ аст?
Бад надонӣ, то надонӣ некро,
Зиддро аз зид тавон дид, эй фато!
Чун зи тарки фикри ин оҷиз шудӣ,
Аз гуноҳ он гоҳ ҳам оҷиз будӣ.
Чун будӣ оҷиз, пушаймонӣ зи чист,
Оҷизиро бозгӯ, к-аз ҷазби кист?
Оҷизе, беқодире андар ҷаҳон
Кас надидасту набошад, ин бидон.
Ҳамчунин ҳар орзу, ки мебарӣ,
Ту зи айби он ҳиҷобе андарӣ.
В-ар намудӣ иллати он орзу,
Худ рамидӣ ҷони ту з-он ҷустуҷӯ.
Гар набудӣ айби он кор, ӯ туро
Кас набурдӣ каш-кашон он сӯ туро.
В-он дигар коре, к-аз он ҳастӣ нафур,
З-он бувад, ки айбаш омад дар зуҳур.
Эй Худои роздони хушсухун,
Айби кори бад зи мо пинҳон макун.
Айби кори некро манмо ба мо,
То нагардем аз равиш сарду ҳабо.
Ҳам бар он одат Сулаймони санӣ
Рафт дар масҷид миёни равшанӣ.
Қоидай ҳар рӯзро меҷуст шоҳ,
Ки бибинад масҷид – андар навгиёҳ.
Дил бибинад сир бад-он чашми сафӣ,
Он ҳашоиш, ки шуд аз ома хафӣ.
Саҳифаи 51/140
|
Дафтари якум
