 |
Суоли соил аз мурғе, ки бар сари рабази шаҳре нишаста бошад, сари ӯ фозилтар асту азизтар ва шарифтару мукаррамтар, ё думи ӯ? Ва ҷавоб додани воиз соилро ба қадри фаҳми ӯ Воизеро гуфт рӯзе соиле,
К-эй ту минбарро санитар қоиле.
Як суол астам, бигӯ, эй зулубоб!
Андар ин маҷлис суоламро ҷавоб:
«Бар сари бору яке мурғе нишаст,
Аз сару аз дум кадоминаш беҳ аст?».
Гуфт: «Агар рӯяш ба шаҳру дум ба деҳ,
Рӯйи ӯ аз думми ӯ медон, ки беҳ.
В-ар сӯйи шаҳр аст дум, рӯяш ба деҳ,
Хоки он дум бошу аз рӯяш биҷеҳ».
Мурғ бо пар мепарад то ошён,
Парри мардум ҳиммат аст, эй мардумон!
Ошиқе, к-олуда шуд дар хайру шар,
Хайру шар мангар ту, дар ҳиммат нигар.
Боз агар бошад сапеду беназир,
Чунки сайдаш муш бошад, шуд ҳақир.
В-ар бувад ҷуғдеву майли ӯ ба шоҳ,
ӯ сари боз аст, мангар дар кулоҳ.
Одамӣ бар қадди як ташти хамир
Барфузуд аз осмону аз асир.
Ҳеч «каррамно» шунид ин осмон?
Ки шунид ин одамии пурғамон.
Бар замину чарх арза кард кас,
Хубиву ақлу ибороту ҳавас?
Ҷилва кардӣ ҳеч ту бар осмон,
Хубии рӯю исобат дар гумон?
Пеши суратҳои ҳаммом, эй валад!
Арза кардӣ ҳеч симандом х(в)ад?
Бигзарӣ з-он нақшҳои ҳамчу ҳур,
Ҷилва орӣ бо аҷузи нимкӯр.
Дар аҷуза чист, к-эшонро набуд?
Ки туро з-он нақшҳо бо худ рабуд.
Ту нагӯйӣ, ман бигӯям дар баён:
Ақлу ҳиссу дарку тадбир асту ҷон.
Дар аҷуза ҷони омезишкунест,
Сурати гармобаҳоро рӯҳ нест.
Сурати гармоба гар ҷунбиш кунад
Дарзамон ӯ аз аҷузат барканад.
Ҷон чӣ бошад? Бохабар аз хайру шар,
Шод бо эҳсону гирён аз зарар.
Чун сиру моҳийяти ҷон махбар аст,
Ҳар кӣ ӯ огоҳтар, боҷонтар аст.
Рӯҳро таъсир огоҳӣ бувад,
Ҳар киро ин беш, аллоҳӣ бувад.
Иқтизои ҷон чу эй дил, огаҳист,
Ҳар кӣ огаҳтар бувад, ҷонаш қавист.
Худ ҷаҳони ҷон саросар огаҳист,
Ҳар кӣ беҷон аст, аз дониш тиҳист.
Чун хабарҳо ҳаст берун з-ин ниҳод,
Бошад ин ҷонҳо дар он майдон ҷамод.
Ҷони аввал мазҳари даргоҳ шуд,
Ҷони ҷон худ мазҳари Аллоҳ шуд.
Он малоик ҷумла ақлу ҷон буданд,
Ҷони нав омад, ки ҷисми он буданд.
Аз саодат чун бар он ҷон барзаданд,
Ҳамчу тан он рӯҳро ходим шуданд.
Он Билис аз ҷон, аз он сарбурда буд,
Як нашуд бо ҷон, ки узви мурда буд.
Чун набудаш он, фидои он нашуд,
Дасти бишкаста мутеъи ҷон нашуд.
Ҷон нашуд ноқис, гар он узваш шикаст,
К-он ба дасти ӯст, тонад кард ҳаст.
Сирри дигар ҳаст, ку гӯши дигар?
Тӯтие ку мустаъидди он шакар?
Тӯтиёни хосро қандест жарф,
Тӯтиёни ом аз он хур баста тарф.
Кай чашад дарвеши сурат з-он закот,
Маънӣ аст он, на фаъулун фоъилот.
Аз хари Исо дареғаш нест қанд,
Лек хар омад ба хилқат каҳписанд.
Қанд харро гар тараб ангехтӣ,
Пеши хар қантори шаккар рехтӣ.
Маънии «нахтим ало афвоҳиҳим»,
Ин шинос, ин аст раҳравро муҳим.
То зи роҳи хотами пайғамбарон
Бу, ки бархезад зи лаб хатми гарон.
Хатмҳое, к-анбиё бигзоштанд,
Он ба дини аҳмадӣ бардоштанд.
Қуфлҳои ногушода монда буд,
Аз кафи «инно фатаҳно» баргушуд.
Аз шафеъ аст ин ҷаҳону он ҷаҳон,
Ин ҷаҳон зӣ дину он ҷо зӣ ҷинон.
Ин ҷаҳон гӯяд, ки ту раҳшон намо
В-он ҷаҳон гӯяд, ки ту маҳшон намо.
Пешааш андар зуҳуру дар кумун,
«Иҳдӣ қавмӣ иннаҳум ло яъламун».
Бозгашта аз дами ӯ ҳар ду боб,
Дар ду олам даъвати ӯ мустаҷоб.
Баҳри ин хотам шудаст ӯ, ки ба ҷуд
Мисли ӯ на буду на хоҳанд буд.
Чунки дар санъат барад устод даст,
На ту гӯйӣ: «Хатми санъат бар ту аст?»
Дар гушоди хатмҳо ту хотамӣ,
Дар ҷаҳони рӯҳбахшон ҳотамӣ.
Ҳаст ишороти Муҳаммад – ал-мурод,
Кул гушод андар гушод андар гушод.
Садҳазорон офарин бар ҷони ӯ,
Бар қудуму даври фарзандони ӯ.
Он халифазодагони муқбилаш
Зодаанд аз унсури ҷону дилаш.
Гар зи Бағдоду Ҳарӣ ё аз Райанд,
Бе мизоҷи обу гил насли вайанд.
Шохи гул ҳар ҷо, ки рӯяд, ҳам гул аст,
Хумми мул ҳар ҷо, ки ҷӯшад, ҳам мул аст.
Гар зи Мағриб барзанад хуршед сар,
Айни хуршед аст, на чизи дигар.
Айбчинонро аз ин дам кӯр дор
Ҳам ба саттории худ, эй кирдгор!
Гуфт Ҳақ: «Чашми хуфоши бадхисол
Бастаам ман з-офтоби бемисол».
Аз назарҳои хуфоши камму кост
Анҷуми он шамс низ андар хафост.
Саҳифаи 2/140
|
Дафтари якум
