 |
Тафсиру қавлуҳу алайҳиссалом: «муту қабла ан тамуту» Бимир, эй дӯст пеш аз марг, агар
Ҷон басе кандиву андар пардаӣ,
З-он ки мурдан асл буд, новардаӣ.
То намирӣ, нест ҷон кандан тамом,
Бе камоли нардбон нойӣ ба бом.
Чун зи сад поя ду поя кам бувад,
Бомро кӯшанда номаҳрам бувад.
Чун расан як газ зи сад газ кам бувад,
Об андар далв аз чаҳ кай равад?
Ғарқи ин киштӣ наёбӣ, эй амир!
То бинанҳӣ андар ӯ «манна-л-ахир».
«Манни» охир асл дон, к-ӯ ториқ аст,
Киштии васвосу ғайро ғориқ аст.
Офтоби гунбади арзақ шавад
Киштии ҳуш, чунки мустағрақ шавад.
Чун намурдӣ, гашт ҷон кандан дароз,
Мот шав дар субҳ, эй шамъи Тароз!
То нагаштанд ахтарони «мо» ниҳон,
Дон, ки пинҳон аст хуршеди ҷаҳон.
Гурз бар «худ» зан, манӣ дарҳам шикан,
З-он ки пунбай гӯш омад чашми тан.
Гурз бар худ мезанӣ худ, эй данӣ!
Акси туст андар фиъолам ин манӣ.
Акси худ дар сурати ман дидаӣ,
Дар қитоли хеш барҷӯшидаӣ.
Ҳамчу он шере, ки дар чаҳ шуд фурӯ,
Акси худро хасми худ пиндошт ӯ.
Нафй зидди ҳаст бошад бе шаке,
То зи зид, зидро бидонӣ андаке.
Ин замон ҷуз нафйи зидд эълом нест,
Андар ин нашъат даме бедом нест.
Бе ҳиҷобат бояд он, эй зулубоб!
Маргро бигзину бардаррон ҳиҷоб.
На чунон марге, ки дар гӯре равӣ,
Марги табдилӣ, ки дар нуре равӣ.
Мард болиғ гашт, он бачгӣ бимурд,
Румие шуд, сибғати зангӣ ситурд.
Хок зар шуд, ҳайати хокӣ намонд,
Ғам фараҷ шуд, хори ғамнокӣ намонд.
Мустафо з-ин гуфт, к-эй асрорҷӯ!
Мурдаро хоҳӣ, ки бинӣ зинда ту?
Меравад чун зиндагон бар хокдон,
Мурдаву ҷонаш шуда бар осмон.
Ҷон-шро ин дам ба боло масканест,
Гар бимирад, рӯҳи ӯро нақл нест.
З-он ки пеш аз марг ӯ кардаст нақл,
Ин ба мурдан фаҳм ояд, на ба ақл.
Нақл бошад, на чу нақли ҷони ом,
Ҳамчу нақле аз мақоме то мақом.
Ҳар кӣ хоҳад, ки бибинад бар замин
Мурдаеро, меравад зоҳир чунин.
Мар Абӯбакри тақиро гӯ, бибин,
Шуд зи сиддиқӣ амирулмӯҳшарин.
Андар ин нашъат нигар Сиддиқро,
То ба ҳашр афзун кунӣ тасдиқро.
Пас Муҳаммад сад қиёмат буд нақд,
З-он ки ҳал шуд дар фанои ҳаллу ақд.
Зодаи сонист Аҳмад дар ҷаҳон,
Сад қиёмат буд ӯ андар аён.
З-ӯ қиёматро ҳамепурсидаанд:
Эй қиёмат, то қиёмат роҳ чанд?
Бо забони ҳол мегуфтӣ басе,
Ки зи маҳшар ҳашрро пурсад касе?
Баҳри ин гуфт он расули хушпаём,
Рамзи «муту қабла мавтин ё киром!»
Ҳамчунон ки мурдаам ман қабли мавт,
З-он тараф овардаам ин ситу савт.
Пас, қиёмат шав, қиёматро бибин,
Дидани ҳар чизро шарт аст ин.
То нагардӣ ӯ, надонияш тамом,
Хоҳ он анвор бошад ё залом.
Ақл гардӣ, ақлро донӣ камол,
Ишқ гардӣ, ишқро донӣ зубол.
Гуфтаме бурҳони ин даъво мубин,
Гар будӣ идрок андархурди ин.
Ҳаст анҷир ин тараф бисёру хор,
Гар расад мурғе қунуқ анҷирхор.
Дар ҳама олам агар марду зананд,
Дам ба дам дар назъу андар мурдананд.
Он суханшонро васийятҳо шумар,
Ки падар гӯяд дар он дам бо писар.
То бирӯяд ибрату раҳмат бад-ин,
То бибуррад бехи буғзу рашку кин.
Ту бад-он нийят нигар дар ақрабо,
То зи назъи ӯ бисӯзад дил туро.
«Куллу отин от» онро нақд дон,
Дӯстро дар назъу андар фақд дон.
В-ар ғаразҳо з-ин назар гардад ҳиҷеб,
Ин ғаразҳоро бурун афган зи ҷеб.
В-ар наёрӣ хушк, бар аҷзе маист,
Дон, ки бо оҷиз гузида мӯъҷизест.
Аҷз занҷир аст, занҷират ниҳод,
Чашм дар занҷир неҳ, бояд гушод.
Пас тазаррӯъ кун, ки эй ҳодии зист!
Боз будам, баста гаштам, ин зи чист?
Сахттар афшурдаам дар шар қадам?
Ки «лафӣ хусарам» зи қаҳрат дам ба дам?
Аз насиҳатҳои ту кар будаам?
Бутшикан даъвиву бутгар будаам?
Ёди сунъат фарзтар ё ёди марг?
Марг монанди хазон, ту асли барг.
Солҳо ин марг таблак мезанад,
Гӯши ту бегоҳ ҷунбиш мекунад.
Гӯяд андар назъ аз ҷон оҳ, марг!
Ин замон кардат зи худ огоҳ марг?
Ин гулӯи марг аз наъра гирифт,
Табли ӯ бишкофт аз зарби шигифт.
Дар дақоиқ хешро дарбофтӣ,
Рамзи мурдан ин замон дарёфтӣ?
Саҳифаи 22/140
|
Дафтари якум
