 |
Равон шудани шаҳзодагон дар мамолики падар баъд аз видоъ кардани эшон шоҳро ва ибодат кардани шоҳ вақти видоъ васийятро ило охириҳ Азми раҳ карданд он ҳар се писар
Сӯйи амлоки падар, расми сафар
Дар тавофи шаҳрҳову қалъаҳош
Аз пайи тадбири девону маъош.
Дастбӯси шоҳ карданду видоъ,
Пас бад-эшон гуфт он шоҳи мутоъ:
«Ҳар куҷотон дил кашад, озим шавед,
«Фӣ амониллоҳ» дастафшон равед.
Ғайри он як қалъа, номаш Ҳушрабо,
Танг орад бар кулаҳдорон қабо.
Аллаҳ, Аллаҳ, з-он дижи зоту-с-сувар
Дур бошеду битарсед аз хатар.
Рӯву пушти бурҷҳошу сақфу паст
Ҷумла тимсолу нигору сурат аст».
Ҳамчу он ҳуҷрай Зулайхо пурсувар,
То кунад Юсуф ба нокомаш назар.
Чунки Юсуф сӯйи ӯ менангарид,
Хонаро пурнақши худ кард аз макид.
То ба ҳар сӯ, ки-нгарад он хушизор,
Рӯйи ӯро бинад ӯ беихтиёр.
Баҳри дидай равшанон Яздони фард
Шаш ҷиҳатро мазҳари оёт кард.
То ба ҳар ҳайвону номе, ки-нгаранд,
Аз риёзи ҳусни раббонӣ чаранд.
Баҳри ин фармуд бо он испаҳ ӯ:
«Ҳайсу ва-л-лайтум, фасамма ваҷҳуҳу».
Аз қадаҳ гар дар аташ обе хуред,
Дар даруни об Ҳақро нозиред.
Он ки ошиқ нест, ӯ дар об – дар
Сурати худ бинад, эй соҳиббасар!
Сурати ошиқ чу фонӣ шуд дар ӯ,
Пас, дар об акнун киро бинад? Бигӯ.
Ҳусни Ҳақ бинанд андар рӯйи ҳур,
Ҳамчу маҳ дар об аз сунъи ғаюр.
Ғайраташ бар ошиқеву содиқест,
Ғайраташ бар деву бар устур нест.
Дев агар ошиқ шавад, ҳам гӯй бурд,
Ҷабрайиле гашту он девӣ бимурд.
«Аслама-ш-шайтону» он ҷо шуд падид,
Ки Язиде шуд зи фазлаш Боязид.
Ин сухан поён надорад, эй гурӯҳ!
Ҳин, нигаҳ доред з-он қалъа вуҷӯҳ.
Ҳин, мабодо ки ҳавастон раҳ занад,
Ки фитед андар шақоват то абад.
Аз хатар парҳез омад муфтараз,
Бишнавед аз ман ҳадиси беғараз.
Дар фараҷ ҷӯйӣ, хирад сартез беҳ,
Аз камингоҳи бало парҳез беҳ.
Гар намегуфт ин суханро он падар
В-ар намефармуд з-он қалъа ҳазар.
Худ ба он қалъа намешуд хайлашон,
Худ намеафтод он сӯ майлашон,
К-он набуд маъруф, бас маҳҷур буд,
Аз қилоъу аз маноҳиҷ дур буд.
Чун бикард он манъ, дилшон з-он мақол
Дар ҳавас афтоду дар кӯйи хаёл.
Рағбате з-ин манъ дар дилшон бируст,
Ки бибояд сирри онро бозҷуст.
Кист, к-аз мамнӯъ гардад мумтанеъ,
Чунки «ал-инсон ҳарису мо мунеъ».
Наҳй бар аҳли туқо табғиз шуд,
Наҳй бар аҳли ҳаво таҳриз шуд.
Пас аз ин «юғви биҳи қавман касир»,
Ҳам аз ин «яҳдӣ биҳи қаблан хабир».
Кай рамад аз най ҳимоми ошно?
Бал рамад з-он най ҳимомоти ҳаво.
Пас бигуфтандаш, ки хидматҳо кунем,
Бар «самеъно»-ву «атаъно»-ҳо занем.
Рӯ бигардонем аз фармони ту,
Куфр бошад ғафлат аз эҳсони ту».
Лек истиснову тасбеҳи Худо
З-эътимоди худ буд аз эшон ҷудо.
Зикри истиснову ҳазми мултавӣ
Гуфта шуд дар ибтидои маснавӣ.
Сад китоб ар ҳаст, ҷуз як боб нест,
Сад ҷиҳатро қасд ҷуз меҳроб нест.
Ин туруқро махласаш як хона аст,
Ин ҳазорон сунбул аз як дона аст.
Гуна-гунай хӯрданиҳо сад ҳазор,
Ҷумла як чиз аст андар эътибор.
Аз яке чун сер гаштӣ ту тамом,
Сард шуд андар дилат панҷаҳ таъом.
Дар маҷоъат пас ту аҳвалдидаӣ,
Ки якеро садҳазорон дидаӣ.
Гуфта будем аз сақоми он каниз
В-аз табибону қусури фаҳм низ,
К-он табибон ҳамчу асби беизор,
Ғофилу бебаҳра буданд аз савор.
Комашон пурзахм аз қаръи лагом,
Суммашон маҷрӯҳ аз таҳвили гом.
Ношуда воқиф, ки нак бар пушти мо,
Роизи чустест, устодӣ намо.
Нест саргардонии мо з-ин лагом
Ҷуз зи тасрифи савори дӯстком.
Мо пайи гул сӯйи бустонҳо шуда,
Гул намуда ону он хоре буда.
Ҳечашон ин не, ки гӯянд аз хирад:
Бар гулӯи мо кӣ мекӯбад лагад?
Он табибон ончунон бандай сабаб,
Гаштаанд аз макри Яздон мӯҳтаҷаб.
Гар бибандӣ дар ситабле гови нар,
Бозёбӣ дар мақоми гов хар.
Аз харӣ бошад тағофул хуфтавор,
Ки наҷӯйӣ, то кӣ аст он хуфякор?
Худ нагуфта ин мубаддал то кӣ аст?
Нест пайдо, ӯ магар афлокӣ аст.
Тир сӯйи рост парронидаӣ,
Сӯйи чап рафтаст тират, дидаӣ?
Сӯйи оҳуе ба сайде тохтӣ,
Хешро ту сайди хуке сохтӣ.
Дар пайи суде давида баҳри кабс,
Норасида суд, афтода ба ҳабс.
Чоҳҳо канда барои дигарон,
Хешро дида, фитода андар он.
Дар сабаб чун бемуродат кард раб,
Пас чаро бадзан нагардӣ дар сабаб?
Бас касе аз максабе хоқон шуда,
Дигаре з-он максаба урён шуда.
Бас кас аз ақди занон Қорун шуда,
Бас кас аз ақди занон мадюн шуда.
Пас сабаб гардон чу думми хар бувад,
Такя бар вай кам кунӣ, беҳтар бувад.
В-ар сабаб гирӣ, нагирӣ ҳам далер,
Ки бас офатҳост пинҳонаш ба зер.
Сирри истисност ин ҳазму ҳазар,
З-он ки харро буз намояд ин қадар.
Он ки чашмаш баст, гарчи гурбуз аст,
З-аҳвалӣ андар ду чашмаш хар буз аст.
Чун муқаллиб Ҳақ бувад абсорро,
Ки бигардонад дилу афкорро.
Чоҳро ту хонае бинӣ латиф,
Домро ту донае бинӣ зариф.
Ин тасафсут нест, тақлиби Худост,
Менамояд, ки ҳақиқатҳо куҷост.
Он ки инкори ҳақоиқ мекунад,
Ҷумлагӣ ӯ бар хаёле метанад.
ӯ намегӯяд, ки ҳисбони хаёл,
Ҳам хаёле бошадат, чашме бимол.
Саҳифаи 105/140
|
Дафтари якум
